Tüketici
Postası – Serap Safiye YILDIZ
Kayseri’de kurulan semt
pazarları, yerel marketlerin geliştirdiği, “Halk günü” uygulaması ile aynı
günde denk geliyor, durumdan kârlı çıkan ise tüketici oluyor.
Birçok pazar esnafının ürün seçtirmemesi,
ezik, çürük domatesi tüketicinin rızası dışında gizliden eklemesinden bunalan
tüketici, yerel marketlerin halk günü iskontolarından faydalanmak üzere markete
gidiyor. Nakit yerine kredi kartı ile alışveriş yapmayı tercih eden tüketici
içinse yine seçenek market oluyor.
Öte yandan, Yerel marketlerin
Halk günü uygulamasına önce aşırı tepki veren pazar esnafı, rekabete alışmış
görünüyor.
Bir yanda, taze meyve sebze, çeşitli
baharatlar, üreticinin kendi ürettiği, süt, peynir, yumurta gibi ürünleri bizzat
üreticiden ya da köy esnafından alma imkanı sunan geleneksel pazar alışverişi,
öte yanda, fiyatları hatırı sayılır oranlarda aşağı çeken, tüketicinin
psikolojik ihtiyaçlarını da gözeten market alışverişi. Bu rekabetin, pazar
esnafının yöntemlerini gözden geçirip, tüketicinin güven ihtiyacına yönelik
koşulları esnetip, hizmet kalitesini yükselttiğini gözlemliyoruz.
Fiyatları kıyasladığımızda, markette
8-9 TL. olan salkım domates, pazarda 7-8 TL, köy biberi pazarda 9-10 TL iken
markette 10 TL’ye satılıyor. Sivri biber
ise her ikisinde de 15 ile 12 TL arasında değişiyor. Biberin fiyatı türlerine
göre farklılık gösteriyor her şekilde ve her yerde fahiş fiyata satılıyor.
Domates
ve biber zam şampiyonu
15 yıldır kardeşleri ile pazarcılık yapan genç esnaf Cihan domates ve biberin bu baharın zam şampiyonu olduğunu belirtti ve tanzim satışlarını eleştirerek şunları söyledi: “Ülkemizin, Rusya’ya domates ihracatı yapması nedeniyle, domatesin fiyatı yükseldi. Hükümetin uyguladığı tanzimli satışların fiyatların yükselmesinde etkisi var. Üreticinin yetiştirdiği domatesin yarısını henüz seralarda dalındayken iskontolu olarak tanzim satış merkezleri için ayrılırken, kalan ürün vatandaşa zamlı yansıyor” dedi.
6 yıldır pazarcılık yapan Mehmet
Altay ise Kayseri’de ki yerel zincir marketlerin, il genelinde uygulanan “Halk
Günü”nden rahatsız. Altay “Halk günü pazarın kurulduğu gün olmak zorunda değil,
işlerimizi olumsuz yönde etkiliyor, marketler kimi zaman bazı ürünlerde
fiyatları aşağı çekiyor, rahatlıkla bizden ucuza satabiliyor. Çeşitlilik çok,
aynı zamanda sürümden kazanıyorlar” diyerek domates başta olmak üzere her şeyin
fiyatının mevsim normallerinin üzerinde olduğunu söyledi.
Müşteriler
“Halk Günü” uygulamasından memnun
Halk günü uygulaması yapan Şahmar
yerel zincir market şube müdürü Şaban Sürücü ise, “Biz Halk günü etkinliği ile
müşterilerimizle aramızda olan güven ilişkisini tazeliyoruz, pazarda seçemediği
ürünü seçerek almak isteyen semt sakini bizi tercih ediyor, fiyatlarımız
arasında çok fark yok, ancak, pazarda fire olmuyor ve pazarcı o malı bir
şekilde müşteriye satıyor. Market koşullarında ise hem kasada hem müşteriden
kaynaklanan fire vardır” dedi. Müşterilerin portakalı ve domatesi dalından ayırdığını
sapından ayrılan ürünün de daha çabuk çürüdüğünü aktaran Sürücü, Normal
koşullarda dalıyla muhafaza edilen ürün bir hafta dalından beslenir, özellikle
dalıyla alıyoruz, ancak müşteri dalı maliyet olarak görüp, koparıyor bu da
maliyet artışı demektir, fiyatlarda ki cüz-i farklılık bu yüzden” diye konuştu.
Yaş sebze meyve alış fiyatlarının
ise neredeyse aynı olduğunu vurgulayan Sürücü, “Pazarcı halden tek toptancıdan
alışveriş yaparken, marketler ise elmayı ayrı portakalı ayrı firmalardan alır.
Firmalara rekabet şansı tanınmalı. Farklı yöntemlerle pazar esnafıyla alış
fiyatlarımız benzeşir. Mevsim dışı ürünler için soğuk hava depoları şart, bu da
ekstra maliyet getirir. Halk günü uygulamasından müşteriler memnun” şeklinde
konuştu.