Tüketicilerin elektrik faturalarına hangi maliyetler ekleniyor?

Elektrik faturası kalemleri üzerine yapılan tartışmalar bir süredir ülkemizin gündeminde. EnCazip tarafından verilen bilgiye göre güncel fiyatlara göre ülkemizde ortalama bir ev tüketicisinin toplam elektrik faturasının yüzde 52’sini enerji bedeli oluştururken, dağıtım bedeli ise yüzde 29’a denk geliyor. TRT Payı, Enerji Fonu ve BTV kesintileri toplam faturalarda yüzde 5’lik bir paya sahipken, yüzde 15’lik bir KDV ortaya çıkıyor.

Elektrik enerjisinin üretimi sebebiyle direkt olarak ortaya çıkan yakıt maliyeti gibi giderleri de kapsayan bedel olan enerji bedeli, tedarikçi değişikliklerinde rekabetin olduğu kalem oluyor. Tedarikçi şirketler enerji bedeli haricinde hiçbir birim fiyatı değiştiremiyor, bu kalem hariç diğer kalemlerde herhangi bir indirim yapılamıyor.

Elektrik dağıtım bedeli enerjinin kargo bedelidir

Elektrik enerjisi ülkemizin farklı noktalarında üretiliyor ancak çoğunlukla üretildiği yerden kilometrelerce uzakta tüketiliyor. Elektrik enerjisinin üretildiği yerden tüketildiği yere ulaştırılması için dağıtım ve iletim şebekeleri kullanılıyor. Yüksek gerilimli iletim şebekesi enerjinin daha uzun yolları katetmesi için kullanılırken, dağıtım şebekesi enerjinin şehirlerde evlere kadar dağılmasını sağlıyor. Şebekenin kullanım bedeli ile enerjinin transferi esnasında verilen firenin maliyeti de dağıtım bedeli kalemi altında tüketiciye fatura ediliyor.

Elektrik faturaları ile ilgili olarak sık sık tartışma konusu olan bir diğer bedel de TRT payı. TRT payının elektrik faturalarından tahsilatı TRT Gelirleri Kanunu ile kararlaştırılmış, yalnızca aktif enerji bedelinin yüzde 2’si olarak hesaplanması ve dağıtım bedelinin bu hesaplamadan hariç tutulması düzenlenmiştir.

Ülkemizde bu konuda tartışmalar yaşanıyor olsa da neredeyse her ülkede devlet televizyonları için belirli vergiler vatandaşlardan alınıyor. Ülkemizde olduğu gibi İtalya, Yunanistan, Portekiz, Güney Kore gibi pek çok ülkede devlet televizyonu için ayrılan paylar elektrik faturalarından tahsil edilirken, İngiltere gibi ülkelerde televizyon lisansı adı altında emlak vergisine benzer bir bedel vatandaşlardan tahsil edilerek devlet radyo ve televizyon kurumuna aktarılıyor.

TRT payı dışında 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’na göre yine enerji bedelinin yüzde 5’i belediye tüketim vergisi olarak alınırken, mevzuata göre aynı hesapla yüzde 1’lik enerji fonu bedeli, enerji piyasasının geliştirilmesi ve araştırma faaliyetlerinde kullanılmak üzere tahsil ediliyor.

FATURA KALEMİ
BİRİM FİYAT (TL)
Enerji Bedeli
0,279
Dağıtım Bedeli
0,154
BTV
0,014
Enerji Fonu
0,003
TRT Payı
0,006
Katma Değer Vergisi
0,082