Jale Yanılmaz- İstanbul“Ağzımızın içinde neler oluyor” heber dizimizin ikinci gününde, Ağız Yüz ve Çene Cerrahisi Uzmanı dr. uğur meriç Tüketici Postası okuyucuları için ağız sağlığımızla ilgili merak edilen soruları cevaplamaya devam ediyor. Birçok insan gece dişlerini sıkma problemi yaşıyor. Bunun kalıcı tedavisi var mıdır?Diş sıkma problemine, yeni bir araştırmaya göre dünyada yüzde 70 oranında rastlanıyor. Korkunç bir rakam yani her 10 insanın 7’sinde uyurken diş sıkma sorunu var. Ve korkunç bir hastalık. Sorun sadece gece dişlerin gıcırdaması değil; dişleri mahvediyor,dişlerin üstü aşınıyor, bazen lezyonlar oluyor veya dişler kırılıyor. Ama çok da basit bir çözümü var. Gece plağı. Gece plağı dört ya da beş aşamalı tedavinin ilk aşamasıdır. Popülasyonun yüzde 70’inde sadece gece plağı ile sorunu çözebilirsin. Gece plağını hem gece hem gündüz kullandırabilirsin, gece plağınının daha kalın, daha incesini yapabilirsin. Bu şekilde bir sürü insanın sorunu çözülebilir. Ama bazılarında sadece gece plağı ile sorun çözülmez, o zaman ikinci aşamaya geçersin. Psikoloji dediğimiz durum burada çok önemli. Kas gevşetici kullandırırsın. Yani kasın gücünü azaltırsın ama esas sorun psikolojik ise o zaman diş hekimi psikoloğa yönlendirir, bazen de psikolog diş hekimine yönlendirir. O sorunun etkenini ortadan kaldırmak gerekir. Yani gece plağı çoğu insanda çok basit, çok ucuz hem de çok sonuçlu bir yöntem. Çok hızlı sonuçlanıyor. Sonuçlanmıyorsa ikinci, üçüncü aşama psikoloji, psikiyatri, sakinleştirici, antidepresan kullanımı gerekir. Bu da yeterli olmaz ise botoks tedavisi uygulanır. House diye bir dizi vardı, bir sorun çıkar sen olası çözümleri sıralarsın, en olasıdan başlarsın ve sırasıyla denersin. Matematik gibi çok pozitif bir bilim değildir. Yani deneme yanılma ile gidersin.20’lik dişlerin çekilip çekilmemesi konusu çok tartışıldı. Doğrusu nedir? Biz evrimle 20 yaş dişlerimizi kaybediyoruz. İnsanoğlunun çenesi git gide küçülüyor. Eski insanlar daha büyük çeneye sahiplerdi. Bizler daha çok pişmiş besin yediğimiz için şimdi daha küçük çenemiz var. Dolayısıyla çene küçüldüğü için 20 yaş dişlerine yer yok. Yer olmadığı için de ya çıkamıyor, ya gömük kalıyor, ya da abuk sabuk yerlerden çıkıyor. Dolayısı ile 20 yaş dişleri çekilmeli mi: hemen çekilmeli, 20 yaş dişi ağızda kalırsa korkunçtur demiyorum. 20 yaş dişleri doğru çıkan yüzde 10 luk bir kısım var ama geri kalan insanlarda 20 yaş dişi er ya da geç bir sorun çıkaracaktır. Buna ister sen karar verirsin, planlarsın ve çektirirsin veya hiç olmayacak bir yerde bir anda diş şişer, rahatsızlık verir ya da diğer dişleri çarpışıklaştırır yanibir sorun mutlaka çıkar. Dolayısıyla acil değil ama orta dönemde 20 yaş dişlerinin çekilmesi mantıklıdır.Çene kırıkları kendiliğinden mi oluşuyor yoksa riskli yaşam tarzı ve davranışlardan mı kaynaklanıyor? Nasıl tedavi ediliyor bu kırıklar? Çene kırığı kol kırığı ile aynıdır. Kendi kendine çok ender durumlarda olur; kemik erimesi , kemiğin içindeki bir kitleden dolayı kemiğin zayıflaması gibi. Çok ender bu durumlar dışında çene kemiği kırılmalarının yüzde 99’u travma ile olur. Düşme, kaza, kavga, bebekler kafasını geri atması kırıklara sebep olabiliyor.Tatil yerlerinde muz, hamburger gibi eğlence araçlarına biniyorlar, denizde birbirlerinin üzerine düşüyorlar, bunlar gibi bir sürü sebepten olabiliyor. Çene kırığı ile kol kırığındaki sistem aynı. Kol kırıldı mı alçıya alınır, çene kırıklarında da hareketsizliği sağlamak lazım. Alçı ile hareketsizliği sağlamak neredeyse imkansız olduğu için, ya alt çene üst çeneye bağlanıyor; kişinin sıvı beslenmesi sağlanarak 3 hafta çene sabitleniyor. Ya da ameliyat ile oraya plaklar konularak çene kendi içinde sabitleniyor.Giderek yaygınlaşmasına rağmen, implant Türkiyede çok pahalı bir tedavi uygulaması. Diğer ülkelerde bu imkana ulaşmak daha mı kolay?Diş hekimliği pahalı bir bölümdür her zaman. Dünyanın heryerinde pahalıdır. Nedeni göreceli, tartışılır ama her zaman pahalıdır. Dünyadaki hiçbir sağlık sigortası diş hekimliğini karşılamaz. Hiçbir ülkenin diş hekimliği ne devlet, ne de özel kuruluşlar tarafından karşılanmaz. Varlıklı, nispeten sosyalist ülkelerde belli noktaya kadar devlet karşılıyor. Örneğin, İsveçte kurs verdim, orada devlet 8 tane implanta kadar karşılıyor. Onun dışında çoğu ülkelerin diş hekimliği sigorta kapsamında değildir. Ancak, diş hekimliği için ayrı sigorta yaptırırsın ki çok pahalıdır.Diş kayıplarından ve çekimlerinden sonra implant mutlaka yapılmalı mıdır?Daha önce de söylediğim gibi diş çekimi bir tedavi değildir. Diş çekimi kötü dokuyu uzaklaştırmaktır. Tedavi, o çıkan dokunun yerine birşey koymaktır. Dişi çektiğinde oradaki kötü dokuyu uzaklaştırıyorsun ama bir yandan da eksiklik yaratıyorsun. Onu tamamlaman gerekiyor. Eğer tamamlamazsan denge bozulur, arkadaki, yukarıdaki dişler dengesini kaybeder, eğilmeye, büzülmeye boşluğa doğru devrilmeye başlar, mesela arkadaki diş öne doğru devrilir, üstteki diş aşağı doğru sürer. Bu safer sadece o sorunu çözeceğine daha karmaşık sorunlar çözersin. Mutlaka çözmek, boşluğu doldurmak gerekir. Bu da iki şekilde olur; ya hareketli birşey koyarsın, girip çıkabilen ya da sabit. Sabit de iki şekilde olur, ya köprü yaparsın öndeki ve arkadaki dişi küçültürsün, ya da implant yaparsın.İmplant herkese uygulanabilir mi?Her yaşa, herkese, her şekilde uygulanır. İmplant göreceli olarak metalden oluşan bir suni köktür. Suni kökü koyarsın sonra üzerine diş koyarsın. İmplant metalden oluşuyor. İmplant yapıldığında sorun arkadaki dişlere dokunmadan sadece o dişte çözülmüş olur. İmplant köprüden daha uzun süreli bir tedavidir. Diğer yandan İmplant cerrahi gerektirir ama köprü cerrahi gerektirmez. Ama implanttaki en büyük artı, diğer dişlere dokunulmaması, zarar verilmemesidir.Bu boşluklar doldurulmaz ise ne gibi sonuçlar gelişir?Diş çekildiğinde kemik kaybı olur. Tartışmasız bir şekilde. O dişi tutan da bir kemiktir. Diş olmadığında o kemiğin orada durma anlamı kalmaz, diş çekildikten sonra o kemik kaybolur, erir. Çünkü o kemiğin orada var olma sebebi dişi tutmaktır. Dişi çekersen onun varoluş sebebini ortadan kaldırırsın ve erimeye başlar. O yüzden implant yapılacaksa diş çekildikten sonra hızlıca yapılması lazım. Kemik kaybolursa oraya kemik eklemek için ekstra işlemler gerekir. Söylediğim gibi diş hekiminden korkuyorsan daha sık diş hekimine gitmelisin. Diş hekimini ne kadar boşlarsan başına gelecek şey o kadar büyük olur.
SAĞLIK
20 Eylül 2018 - 19:00
Evrimle 20 yaş dişlerimizi kaybediyoruz
Diş gıcırdatmasının kalıcı tedavisi var mı? 20'lik dişler çekilmeli mi? Çene kırıklarına yol açan riskler nelerdir? İmplant herkese uygulanabilir mi? Diş kayıpları giderilmezse ne olur?
SAĞLIK
20 Eylül 2018 - 19:00
İlginizi Çekebilir