Araştırmalar son seçimlerin en çok belirleyici başlıklarından birinin ekonomi olduğunu gösteriyor. Geçim sıkıntısı, halkın ekonomisindeki açmazlar ve git gide artan işsizlik ile eve girmeyen çorba, halkın da seçmen olarak tepki vermesine neden oldu.
Oysa iktidar 6 aylık dilim içerisinde yıllık öngörülen bütçe açığını harcayacak kadar para dağıttı ama sonuç alamadı. Bunun siyaseten nasıl okunacağı, siyaset bilimcilerin işi. Ama iktisaden okumasının tek bir çıkarımı var; dağıtılan para ya yetmiyor ya da ikna etmiyor.
Çünkü öte tarafta insanlar medyada anlatılanların tersine ne yaşadığının çok farkında. Günün sonunda emeklilikte yaşa takılanlardan geçinemeyen emekliye, sigorta primi istenen işsizden maliyetlere yetişemeyen iş insanlarına, iş bulamayan öğrencilerden borçlarını döndüremeyen ailelere kadar herkes tıkanmayı yaşıyor.
Bunun karşısında ne anlatırsanız anlatın ikna edici olamazsınız. Sadece çözüm sunmanız gerekir. Ne yazık ki seçim sonrasında yaşananlar bize çözümden de çok uzak olduğumuz gibi, yeri maliyetlerle hayatımızın daha da zorlayacağını anlatıyor.
Arka arkaya gelen doğalgaz zamlarının sanayiciyi vurduğu ortamda işsizliği biraz daha hissedeceğiz. Bu doğalgaz zamlarının kış aylarıyla birlikte ısınmanın devreye girmesiyle hanelere girdiğini göreceğiz.
Üzerindeki vergileri azaltmak da çözüm olmuyor. Çünkü Maliye’nin bu alanda kıpırdayacak yeri de kalmadı. Şunu hatırlatmak gerekir ki, vazgeçtiğiniz her vergi bir başka deliği daha büyütüyordur. Böyle değilse de insanlardan gereksiz aşırı vergi alıyorsunuz anlamına gelir. Gerçeğin birincisi ve ihtiyaçtan olduğunu biliyoruz. Vergilerin nasıl kullanıldığı ise elbette ayrı bir tartışma konusu...
Peki doğalgaz ile bitiyor mu? Doğalgaza geldiği anda, üretim yapısı nedeniyle yeni zamların elektrik fiyatlarına da yansıyacağını biliyoruz. Mevcut zamların dahi maliyetlerin çok altında yapıldığını ve gelecek zamlar olduğunu biliyoruz. Şimdi faturalarda kalem gizleme ile nasıl yedirileceği ayrı bir tartışma konusu. Ama vatandaş günün sonunda gelen faturaya bakacaktır.
Okul sezonu açılıyor. Durum tam anlamıyla ve tek kelimeyle; zor... Maaşlara gelen fiyat ayarlamalarının çok üzerinde zamlar söz konusu. Bunları karşılayacak kredi kartı seçeneği ne kadar geçerli işte onu bilmek mümkün değil.
Ama ailelerin gırtlağındın kısıp, çocuklarının eğitimine harcayacağını biliyoruz. Bunun da bizi daha zorlu bir kışın beklediği anlamına geldiğini bilmemiz gerekir. Günün sonunda bir takım istatistikler açıklanıyor; ama açıklandığı anda inandırıcılığını da yitiriyor. Çünkü gerçek olan medyada derlenmiş haliyle şu:
“Seçimlerin ardından birçok kaleme teker teker zam geldi. Çaya yüzde 15, şekere yüzde 16, elektriğe yüzde 15, doğalgaza yüzde 14,9 ve sigaraya zam yapıldı.
En son 1 Ağustos 2019’da yapılan doğalgaz zammının üzerine konutlarda ve ticarethanelerde kullanılan doğalgazın fiyatlarına 1 Eylül 2019 tarihinden geçerli olmak üzere ikinci bir yüzde 14,9 artış oldu.
Böylece yapılan iki fiyat artışıyla birlikte rakamlara göre faturalara yüzde 32’lik artış yansıyacak. ağustos ayında yüzde 1,5 yılbaşından bu yana yüzde 30,1 son bir yılda ise yüzde 64,2 oranında arttığı görülüyor.”
Eksiği var; fazlası yok. Zor bir kışa hazır olalım.
[email protected]